İqlim dəyişikliyi dövrümüzün ən mürəkkəb və həyati əhəmiyyət kəsb edən problemlərindən biridir. Bu problemin həllində qadınların rolu getdikcə daha çox diqqət mərkəzinə çevrilir. Dünya üzrə bir çox qadın lider, startap qurucusu və innovator iqlim mübarizəsinin ön cəbhəsində yer alaraq, həm gender bərabərliyi, həm də planetimizin gələcəyi üçün yeni yollar açır. Lakin bu, sadəcə bir başlanğıcdır. Gəlin, qadınların bu qlobal mübarizədə necə əsas qüvvəyə çevrildiyini və texnologiya startaplarının bu dəyişikliyi necə sürətləndirdiyini araşdıraq.
Dünya üzrə iqlim dəyişikliyinin mənfi təsirləri qadın və qızların həyatına daha çox təsir edir. Əmək bazarındakı gender bərabərsizliyindən sağlamlıq və təhsil imkanlarının məhdudluğuna qədər qadınlar bu qlobal böhranın yükünü daha çox hiss edirlər. Lakin buna baxmayaraq, onlar iqlim müzakirələrində tez-tez arxa planda qalır, baxışları və təklifləri kifayət qədər nəzərə alınmır.
BMT-nin yaxın zamanda yayımladığı Gender Kompozisiyası Hesabatına əsasən, yüksək səviyyəli iqlim qərarları və texniki qurumlarda qadınların iştirakı hələ də aşağı səviyyədədir. Bu balanssızlıq, həm də qlobal miqyasda iqlim mübarizəsində sürətli irəliləyişə mane olur.
Amma vəziyyət dəyişmək üzrədir. Xüsusən də texnologiya əsaslı startap ekosistemində qadınlar özlərinə geniş yer tapmağa başlayır. İndi qadın innovatorlar, sahibkarlar və biznes liderləri iqlim böhranının həllinə öz töhfələrini verir və yeni trendlər yaradır.
Qadınların Rolu Niyə Əsasdır?
Son illərdə aparılan tədqiqatlar göstərir ki, qadınların rəhbərlik etdiyi şirkətlər daha çox gəlir əldə edir, daha çox AR-GE-yə sərmayə yatırır və daha inklüziv iş mühiti yaradır. Bu, xüsusilə iqlim böhranı kimi mürəkkəb problemlərin həllində önəmlidir. İndi vaxtın məhdud olduğu bir dövrdə daha sürətli və inklüziv qərarlar üçün qadın liderliyinə ehtiyac artır.
Maliyyə sektoru da burada mühüm rol oynayır. Proqnozlara görə, 2026-cı ilə qədər özəl sərmayə şirkətləri təxminən 11 trilyon dollarlıq sərvəti idarə edəcək. Bu sərmayələr iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizədə dönüş nöqtəsi ola bilər. Qadın liderliyinin artması isə dayanıqlı və daha az çirkləndirici sahələrə sərmayələrin yönəlməsini sürətləndirir.
Məsələn, Avropanın iqlim texnologiyası mərkəzi Sustainable Ventures-in sərmayələrinin 23%-i tamamilə qadın qurucuların idarə etdiyi startaplara yönəlib. Bu rəqəm sənaye orta göstəricisindən (1.8%) 12 dəfə yüksəkdir. Bu kimi nümunələr göstərir ki, qadınların rəhbərlik etdiyi müəssisələr yeni bazar iştirakçıları üçün qapılar açaraq dayanıqlı innovasiyaların yayılmasını sürətləndirir.
Dünya Gələcək Enerji Sammiti və CLIXai: Qadın Startapçıların Platforması
Abu Dabi Davamlılıq Həftəsinin bir hissəsi olan Dünya Gələcək Enerji Sammiti iqlim mübarizəsində qadın iştirakını ön plana çıxarır. Bu ilki sammitdə CLIX və onun yeni bacı təşəbbüsü CLIXai yalnız qadınlara fokuslanan startaplara meydan verir. Bu addım gender bərabərsizliyinə diqqət çəkmək və qadınların iqlim müzakirələrindəki rolunu gücləndirmək məqsədini daşıyır.
CLIX platformasında təqdim ediləcək bir neçə diqqətəlayiq startap aşağıdakılardır:
- Aquaai (ABŞ): Dəniz ekosistemlərini monitorinq edən balıq formalı platforma ilə davamlılıq sahəsində inqilab yaradır.
- Nuwiel (Almaniya): Elektriklə işləyən qoşqu ilə nəqliyyat sahəsində 97% karbon emissiyası azalması təklif edir.
- N&E Innovations (Cənubi Koreya/Sinqapur): Qida tullantılarından hazırlanan Vikang99 ilə təbii antimikrob həllər təqdim edir.
CLIXai platformasında isə AI ilə təchiz edilmiş aşağıdakı yeniliklər yer alır:
- Seabex (Fransa): Suvarma idarəsi üçün sensorlarsız AI platforması ilə su israfını 30% azaldır.
- Umgrauemeio (Braziliya): Yüksək dəqiqlikli kamera sistemləri ilə meşə yanğınlarını saniyələr ərzində aşkar edir.
- GoCodeGreen (Böyük Britaniya): Rəqəmsal karbon emissiyalarını ölçən və azaldan innovativ həllər təklif edir.
Son Söz: Bərabərlik Daha Davamlı Gələcəyin Açarıdır
İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə hərtərəfli resurs tələb edən qlobal bir çağırışdır. Qadınların bu mübarizədə iştirakı həm ədalətin, həm də sürətli inkişafın təminatıdır. Bütün dünyadan gələn qadın innovatorlar və startap qurucuları öz təcrübə və ideyaları ilə yeni bir dövrün başlanğıcını qoyur.
14-16 yanvar 2025-ci il tarixində Abu Dabidə keçiriləcək Dünya Gələcək Enerji Sammitində bu inqilabi həllərin bir parçası olun və bəşəriyyətin iqlim mübarizəsində necə böyük addımlar atdığını öz gözlərinizlə görün.
