Baku Time
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti
No Result
View All Result
Baku Time
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti
No Result
View All Result
Baku Time
No Result
View All Result
Home İnternet və şəbəkə Süni intellekt

Maşın Öyrənmə Nədir? Gələcəyin Açarı və Sihri

by Mir Zahid Cavadov
2025/07/24
in Süni intellekt
Oxumaq Zamanı: 6 dəqiqə oxu
Maşın Öyrənmə Nədir? Gələcəyin Açarı və Sihri

Maşın öyrənmə sahəsi süni intellektin ən dinamik və sürətlə inkişaf edən qolu olmaqla, məlumatların dərin təhlili və proqnozlaşdırıcı modellərin yaradılmasında inqilabi rol oynayır. Bu məqalədə “maşın öyrənmə” əsas açar sözü diqqət mərkəzində saxlanılaraq, sizə maşın öyrənməsi haqqında geniş və peşəkar perspektiv təqdim ediləcək. Giriş hissəsində məqsədimiz oxucunu dərhal cəlb etmək, sahənin nədən ibarət olduğunu qısa və anlaşılır dillə izah etmək və məqalənin davamında işləndikcə dərinliyə yönəlməyə hazırlamaqdır.

Maşın Öyrənmə Nədir və Əhəmiyyəti

Maşın Öyrənmə Nədir Gələcəyin Açarı və Sihri

Maşın öyrənməsi nədir? Bu sahə, kompüter sistemlərinin əvvəlcədən proqramlaşdırılmadan nümunələr üzərində öz-özünə öyrənməsinə və qərar qəbuletmə bacarıqlarını artırmasına imkan verir. Maşın öyrənməsi nədir sualına cavab olaraq, onu statistik analiz, verilənlər elmi və süni intellektin kəsişməsində yerləşən bir metodologiya kimi təsvir etmək mümkündür.

Maşın öyrənmə alqoritmləri vasitəsilə sistemlər böyük həcmli məlumat dəstlərindən xüsusiyyətləri çıxarır, nümunələri tanıyır və gələcəkdə oxşar vəziyyətlərə uyğun proqnozlar verirlər.

Bənzər Paylaşımlar

OpenAI Sora: Android üçün AI video platforması

Şəkil Yaradan Süni İntellekt: Ən Yaxşı 15 şəkil Alətləri

Tinker AI ilə Süni İntellekti Hər Kəs İstifadə Edə Biləcək

Startaplar AI Mühəndislərini Cəlb Etmək Üçün Yarışır

Bu sahənin əhəmiyyəti təkcə texniki novatorluqda deyil, həm də biznesdə, səhiyyədə, maliyyə xidmətlərində və sənayedə praktik tətbiqlərdə özünü göstərir. Məsələn, xəstəlik diaqnostikasında şəkil tanıma üsulları, kredit riskinin qiymətləndirilməsində proqnozlaşdırıcı modellər və istehsalat proseslərində anomaliya aşkarlanması – bütün bunlar maşın öyrənməsi haqqında anlayışın real dünya nümunələridir.

Əsas Maşın Öyrənmə Alqoritmləri

Maşın Öyrənmə Nədir Gələcəyin Açarı və Sihri

Bu bölümdə maşın öyrənmə alqoritmləri kateqoriyalarına baxacağıq və hər birinin əsas xüsusiyyətlərini nəzərdən keçirəcəyik.

  • Nəzarətli Öyrənmə (Supervised Learning):

    • Requlyarlaşdırılmış xətti modellər (Lasso, Ridge)

    • Qərar ağacları və ansambl metodları (Random Forest, Gradient Boosting)

    • Neural şəbəkələr (Dərin öyrənmə, konvolyusional və təkrarlanan şəbəkələr)
      Bu qrup alqoritmlər etiketli treninq verilənləri üzərində öyrədilir və gələcək nümunələr üçün proqnoz yaradır.

  • Nəzarətsiz Öyrənmə (Unsupervised Learning):

    • Klasterləşdirmə (K-Means, Hierarchical Clustering)

    • Özünü kodlayan şəbəkələr (Autoencoders)

    • Anomaliya aşkarlanması
      Bu metodlar etiketsiz məlumatlar üzərində nümunə və struktur aşkarlanmasına yönəlib.

  • Yarı-nəzarətli və Gücləndirici Öyrənmə (Semi-supervised & Reinforcement Learning):

    • Yarı-nəzarətli öyrənmə, etiketli və etiketsiz verilənlərin qarışığı ilə daha səmərəli modellər yaradır.

    • Gücləndirici öyrənmə, ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqədə agentin uzunmüddətli mükafatları maksimallaşdırmaq üçün qərar qəbuletməsini təkmilləşdirir.

Bu maşın öyrənmə alqoritmləri seçimi tətbiqdən və məlumat strukturundan asılı olaraq dəyişir.

Maşın Öyrənməsi haqqında Məlumatların Hazırlanması

Məlumatların keyfiyyəti model performansını birbaşa təsir etdiyindən, maşın öyrənməsi haqqında söhbət aparan hər bir mütəxəssis məlumatların hazırlanmasına xüsusi diqqət yetirməlidir. Bu mərhələdə edilən əsas addımlar:

  1. Verilənlərin yığılması və birləşdirilməsi: Fərqli mənbələrdən strukturlu və yarı-strukturlu məlumatların toplanması.

  2. Təmizləmə və əvvəlcədən emal: Əskik dəyərlərin idarə edilməsi, səthi dəyərlərin çıxarılması, outlier’lərin aşkarlanması.

  3. Xüsusiyyət mühəndisliyi: Yeni atributların yaradılması, dönüştürmə və normallaşdırma texnikaları.

  4. Veri bölünməsi: Treninq, validasiya və test hissələrinə ayırma; k-fold cross-validation metodunun tətbiqi.

Bu addımlar yalnız modelin dəqiqliyini artırmır, həm də maşın öyrənməsi nədir sualına praktiki baxış bucağı gətirir: məhz məlumatın keyfiyyəti və strukturu öyrənmənin əsasını təşkil edir.

Maşın Öyrənmə Tətbiqləri və Nümunələri

Maşın Öyrənmə Nədir Gələcəyin Açarı və Sihri

  • Sağlamlıq Sektoru: Tibb şəkillərinin avtomatik analizi, gen ifadə proqnozları, fərdi müalicə planları.

  • Maliyyə Texnologiyaları: Kredit riskinin qiymətləndirilməsi, alqoritmik ticarət, fırıldaqçılıq aşkarlanması.

  • Sənaye və İstehsalat: Proses optimizasiyası, preventiv texniki xidmət, keyfiyyətə nəzarət sistemləri.

  • Pərakəndə və Marketinq: Şəxsi tövsiyələr, müştəri seqmentləşdirmə, qiymət strategiyalarının təkmilləşdirilməsi.

Bu nümunələr maşın öyrənmə alqoritmlərindən istifadə edilərək real dünyada problemlərin necə həll olunduğunu göstərir.

Gələcək Perspektivlərdə Maşın Öyrənmə

Maşın öyrənmə sahəsi daim yeniləşir və aşağıdakı tendensiyalar yaxın illərdə daha da aktuallaşacaq:

  • Az Nümunə Öyrənmə (Few-shot Learning): Az miqdarda etiketli verilənlərlə yüksək dəqiqliklə modellərin yaradılması.

  • Təhrif Olunmuş Məlumatlarla Yüksək Davranış: Məlumatın qismən etibarsız olduğu şəraitdə etibarlı nəticələr əldə etmə metodları.

  • Aydınlaşdırıla bilən və Ədalətli Modellər (Explainable and Fair ML): Qərarların hərtərəfli təhlili və şəffaflıqla bağlı tələblərin artması.

  • Federativ Öyrənmə (Federated Learning): Məlumatların mərkəzləşdirilmədən, lokal cihazlarda öyrənmə vasitəsilə məxfilik və təhlükəsizliyin qorunması.

Bu perspektivlər maşın öyrənməsi haqqında düşüncəmizi daha da genişləndirir və sənaye, elmi tədqiqatlar, gündəlik həyatımız üçün yeni imkanlar açır.

Nəticə

Yekun olaraq, maşın öyrənmə süni intellektin mərkəzində duran güclü bir vasitədir. Bu məqalədə təqdim olunan anlayışlar və nümunələr süni zəka dünyasına yeni qədəm qoyanlar üçün yol göstərir, təcrübəli mütəxəssislər üçün isə dərin analitik baxış bucağı təklif edir. Maşın öyrənmə metodologiyasını mənimsəyərək, statistik analiz, alqoritmik optimizasiya və böyük verilənlərin təhlili sahəsində yeni nailiyyətlər qazana bilərsiniz. Unutmayın ki, məlumatların keyfiyyəti, düzgün alqoritm seçimi və etik baxış nöqtəsi – uğurun əsas sütunlarıdır.

Oxşar yazılar:

  1. Süni Zəka Nədir və Necə İşləyir? Sadə dildə izah
  2. Microsoft Windows 11-ə yeni görüş imkanları əlavə edir
  3. Suicide Squad Kill the Justice League oyun icmalı
  4. Python daha yaxşıdır, yoxsa bütün kodlaşdırma dillərini öyrənməliyik?
Please login to join discussion

Axtarış et

No Result
View All Result

Ən son

OpenAI Sora Android üçün AI video platforması

OpenAI Sora: Android üçün AI video platforması

Oktyabr 11, 2025
Instagram, Reels və Mesajlaşmanı Mərkəzə Çəkir

Instagram, Reels və Mesajlaşmanı Mərkəzə Çəkir

Oktyabr 11, 2025
Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

Oktyabr 9, 2025
Qısa və aydın şəkildə Texnologiya nə deməkdir

Qısa və aydın şəkildə Texnologiya nə deməkdir?

Oktyabr 9, 2025
Şəkil Yaradan Süni İntellekt Ən Yaxşı 15 şəkil Alətləri

Şəkil Yaradan Süni İntellekt: Ən Yaxşı 15 şəkil Alətləri

Oktyabr 9, 2025
Tesla Model Y İqtisadi Versiyanın Həyəcanverici Detalları

Tesla Model Y: İqtisadi Versiyanın Həyəcanverici Detalları

Oktyabr 4, 2025
XR-də Növbəti Addım Samsung Project Moohan

XR-də Növbəti Addım: Samsung Project Moohan

Oktyabr 4, 2025
Xbox Game Pass Ultimate İndi 50% Daha Bahalıdır

Xbox Game Pass Ultimate İndi 50% Daha Bahalıdır

Oktyabr 4, 2025
Tinker AI ilə Süni İntellekti Hər Kəs İstifadə Edə Biləcək

Tinker AI ilə Süni İntellekti Hər Kəs İstifadə Edə Biləcək

Oktyabr 4, 2025
Startaplar AI Mühəndislərini Cəlb Etmək Üçün Yarışır

Startaplar AI Mühəndislərini Cəlb Etmək Üçün Yarışır

Oktyabr 4, 2025

Linklər

خرید سرور مجازی

ایران شاپ

Texnologiya sahəsindəki ən son yeniliklərindən xəbərdar olmaq və süni intellekt dünyasındakı inkişafları izləmək üçün doğru ünvandasınız. Texnologiya xəbərləri və yenilikləri ilə maraqlanırsınızsa, Baku Time-ı izləyin və ən aktual məlumatları əldə edin.

Ən son Xəbərlər

  • OpenAI Sora: Android üçün AI video platforması
  • Instagram, Reels və Mesajlaşmanı Mərkəzə Çəkir
  • Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

Linkər

Apple iPhone Air 2025

Apple iPhone 17 Pro Max

Apple iPhone 17 Pro

Apple iPhone 17

baku time

  • Ani kriptovalyuta qiymətləri
  • Baku Time haqqında
  • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
  • Gizlilik Siyasəti

Baku Time – Xəbərin doğru ünvanı

No Result
View All Result
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti

Welcome Back!

Sign In with Google
OR

Hesabınıza daxil olmaq üçün aşağıdakı formadan istifadə edin:

Şifrəni unutmusunuz? Üzv Ol

Create New Account!

Qeydiyyatdan keçmək üçün aşağıdakı formaları doldurun

Bütün sahələr tələb olunur. Log In

Parolunuzu bərpa edin

Parolunuzu sıfırlamaq üçün istifadəçi adınızı və ya e-poçt ünvanınızı daxil edin.

Daxil Ol

Add New Playlist