Baku Time
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti
No Result
View All Result
Baku Time
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti
No Result
View All Result
Baku Time
No Result
View All Result
Home Texnologiya Kosmos

Qəribə Qravitasiya Siqnalı: Kainatlararası Körpü Ola bilərmi?

by Mir Zahid Cavadov
2025/10/01
in Kosmos
Oxumaq Zamanı: 5 dəqiqə oxu
GW190521: Qravitasiya Fizikasında Yeni Dövrün Başlanğıc

Elm bəzən bizə romanlardan çıxmış kimi görünən hadisələri təqdim edir. 2019-cu ildə LIGO və Virgo rəsədxanalarının qeydə aldığı GW190521 qravitasiya hadisəsi məhz belə nümunələrdən biridir. Bu siqnal o qədər qısa, qəfil və qeyri-adi idi ki, elm adamlarını illərlə düşündürdü.

Çinli tədqiqatçıların yeni araşdırması isə hekayəyə daha da maraqlı bir çalar qatır: ola bilsin ki, bu siqnal bizim kainatdan deyil, başqa bir kainatdan, çökən körpü (kormdəl) vasitəsilə bizə çatıb. Əgər bu fərziyyə həqiqətə çevrilsə, insanlıq ilk dəfə başqa bir aləmin izinə şahid olmuş ola bilər.

GW190521 Hadisəsi: Qısa və Kəskin Siqnal

Ənənəvi olaraq iki qara dəlik bir-birinə yaxınlaşanda, əvvəlcə zəif dalğalar yaranır, sonra güclənərək uzun və davamlı bir “mahnı”ya çevrilir. Amma GW190521-də bu başlanğıc hissə yox idi. Hadisə cəmi 0.1 saniyədən də qısa çəkdi və elmi ictimaiyyəti çaşqın qoydu.

Hesablamalara görə, bu birləşmənin nəticəsi 142 Günəş kütləsinə bərabər nəhəng qara dəlik olmalı idi. Bu qədər güclü qarşılıqlı təsir isə daha geniş siqnal doğurmalı idi. Elə buna görə də alimlər “adi birləşmə ssenarisi”nin yeganə cavab olmadığı qənaətinə gəldilər.

Bənzər Paylaşımlar

Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

NASA-nın Yeni Astronavt Qrupu Təqdim Olundu

Günəşdə yüksək aktivlik: Yer üçün risk xəbərdarlığı

Həyatın Təsadüfi Yaranması və Yadplanet Hipotezi

Körpü Hipotezi: Paralel Kainatdan Gələn Dalğa?

Çin Elmlər Akademiyasından Çi Layın rəhbərlik etdiyi qrup fərqli bir model irəli sürdü. Onlara görə, ola bilər ki, bu hadisədə iki qara dəliyin toqquşması bir körpü (wormhole) yaradıb. Körpü isə çox qısa müddətdə çöküb və yalnız qısa, iti siqnal buraxıb.

Əgər belədirsə, GW190521 bəlkə də insanlığın ilk dəfə başqa bir kainatdan məlumat alması deməkdir. Bu isə elm tarixində inqilabi bir kəşf ola bilər.

Ənənəvi Model və Yeni Fərziyyə

Araşdırma qrupu həm ənənəvi “qara dəliklərin təsadüfi qarşılaşması” modelini, həm də “körpü fərziyyəsini” riyazi olaraq simulyasiya etdi. Hər iki model siqnalı izah edə bilsə də, standart model bir qədər daha uyğun görünür. Lakin fərq böyük deyil.

Bu isə o deməkdir ki, körpü ssenarisi hələlik masadan qaldırılmayıb. Gələcək müşahidələr və yeni texnologiyalar bu sirri açmaq üçün əsas rol oynayacaq.

Daha Sonrakı Böyük Hadisələr

2023-cü ildə qeydə alınmış GW231123 hadisəsi isə indiyədək müşahidə olunan ən böyük qara dəlik birləşməsi oldu. Burada 225 Günəş kütləsinə bərabər obyekt formalaşdı və bu siqnal da qısa davam etdi. Bu oxşarlıqlar alimlərə müxtəlif hadisələri müqayisə etmək və fərziyyələri sınaqdan keçirmək üçün fürsət yaradır.

Əsas Ssenarilərin Müqayisəsi

Ssenari İzah Güclü tərəflər Çatışmazlıqlar
Adi qara dəlik birləşməsi İki qara dəliyin təsadüfi yaxınlaşaraq birləşməsi Standart nəzəriyyə ilə uyğun gəlir, müşahidələrə yaxındır Qısa və qəfil siqnal tam izah olunmur
Körpü hipotezi İki qara dəliyin yaratdığı körpünün çökməsi Başqa kainatdan siqnal ehtimalını gündəmə gətirir, maraqlı perspektivlər açır Fiziki əsasları zəifdir, sübut üçün əlavə müşahidələr lazımdır

Bu kimi hadisələr elm üçün sadəcə sirli siqnallar deyil, həm də kainatın dərinliklərinə açılan pəncərədir. Əgər körpülər mövcuddursa, onlar sadəcə nəzəri konsepsiya deyil, real kosmik quruluşlar ola bilər. Bu, həm qravitasiya fizikası, həm də çox-kainat nəzəriyyələri üçün yeni mərhələ deməkdir.

Proqnozlara görə, yaxın onillikdə daha həssas detektorlar LISA (Avropa Kosmik Agentliyi) və yeni nəsil qravitasiya rəsədxanaları bu tip qısa və qəribə hadisələri daha çox qeydə alacaq. Ən azı, GW190521 və GW231123 kimi hadisələrin müqayisəsi körpü fərziyyəsini sınamaq üçün real imkanlar yaradacaq.

Daha Oxu: Tianwen-2 iki naməlum göy cismini araşdıracaq

Yekun

GW190521 hələ də tam açılmamış bir sirrdir. Ənənəvi qara dəlik birləşməsi ehtimalı daha güclü görünür, lakin körpü fərziyyəsi elm üçün həyəcanverici alternativ olaraq qalır. Gələcək müşahidələr və texnoloji inkişaflar bu tapmacanın həllini müəyyən edəcək.

FAQ

GW190521 nədir?
2019-cu ildə qeydə alınmış, cəmi 0.1 saniyəlik qravitasiya hadisəsidir.

Körpü (wormhole) fərziyyəsi nəyi izah edir?

Hadisənin başqa kainatdan gəldiyini və siqnalın körpü vasitəsilə bizə çatdığını iddia edir.

Hansı ssenari daha real görünür?

Hazırda ənənəvi qara dəlik birləşməsi ehtimalı daha güclüdür, amma körpü fərziyyəsi də inkar olunmur.

Gələcəkdə bu fərziyyə necə sınaqdan keçiriləcək?

Yeni nəsil qravitasiya dalğa detektorları (məsələn, LISA) daha çox və dəqiq hadisələr qeydə alaraq fərziyyələri sınayacaq.

Oxşar yazılar:

  1. iOS 26.0.1 iPhone Təcrübənizi Təkmilləşdirən Yeniləmə
  2. Android 15-in Oğurluq Aşkarlama Kilidi Problem Yaradır
  3. Techno son Phantom X reklamında Samsung-u ələ salıb
  4. Yerin əsl mərkəzi haradadır?
Please login to join discussion

Axtarış et

No Result
View All Result

Ən son

OpenAI Sora Android üçün AI video platforması

OpenAI Sora: Android üçün AI video platforması

Oktyabr 11, 2025
Instagram, Reels və Mesajlaşmanı Mərkəzə Çəkir

Instagram, Reels və Mesajlaşmanı Mərkəzə Çəkir

Oktyabr 11, 2025
Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

Oktyabr 9, 2025
Qısa və aydın şəkildə Texnologiya nə deməkdir

Qısa və aydın şəkildə Texnologiya nə deməkdir?

Oktyabr 9, 2025
Şəkil Yaradan Süni İntellekt Ən Yaxşı 15 şəkil Alətləri

Şəkil Yaradan Süni İntellekt: Ən Yaxşı 15 şəkil Alətləri

Oktyabr 9, 2025
Tesla Model Y İqtisadi Versiyanın Həyəcanverici Detalları

Tesla Model Y: İqtisadi Versiyanın Həyəcanverici Detalları

Oktyabr 4, 2025
XR-də Növbəti Addım Samsung Project Moohan

XR-də Növbəti Addım: Samsung Project Moohan

Oktyabr 4, 2025
Xbox Game Pass Ultimate İndi 50% Daha Bahalıdır

Xbox Game Pass Ultimate İndi 50% Daha Bahalıdır

Oktyabr 4, 2025
Tinker AI ilə Süni İntellekti Hər Kəs İstifadə Edə Biləcək

Tinker AI ilə Süni İntellekti Hər Kəs İstifadə Edə Biləcək

Oktyabr 4, 2025
Startaplar AI Mühəndislərini Cəlb Etmək Üçün Yarışır

Startaplar AI Mühəndislərini Cəlb Etmək Üçün Yarışır

Oktyabr 4, 2025

Linklər

خرید سرور مجازی

ایران شاپ

Texnologiya sahəsindəki ən son yeniliklərindən xəbərdar olmaq və süni intellekt dünyasındakı inkişafları izləmək üçün doğru ünvandasınız. Texnologiya xəbərləri və yenilikləri ilə maraqlanırsınızsa, Baku Time-ı izləyin və ən aktual məlumatları əldə edin.

Ən son Xəbərlər

  • OpenAI Sora: Android üçün AI video platforması
  • Instagram, Reels və Mesajlaşmanı Mərkəzə Çəkir
  • Qəhvəyi Cırtdanda Həyat İşarəsi Molekulu Aşkarlanıb

Linkər

Apple iPhone Air 2025

Apple iPhone 17 Pro Max

Apple iPhone 17 Pro

Apple iPhone 17

baku time

  • Ani kriptovalyuta qiymətləri
  • Baku Time haqqında
  • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
  • Gizlilik Siyasəti

Baku Time – Xəbərin doğru ünvanı

No Result
View All Result
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti

Welcome Back!

Sign In with Google
OR

Hesabınıza daxil olmaq üçün aşağıdakı formadan istifadə edin:

Şifrəni unutmusunuz? Üzv Ol

Create New Account!

Qeydiyyatdan keçmək üçün aşağıdakı formaları doldurun

Bütün sahələr tələb olunur. Log In

Parolunuzu bərpa edin

Parolunuzu sıfırlamaq üçün istifadəçi adınızı və ya e-poçt ünvanınızı daxil edin.

Daxil Ol

Add New Playlist