Baku Time
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti
No Result
View All Result
Baku Time
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti
No Result
View All Result
Baku Time
No Result
View All Result
Home Azərbaycan texnologiya xəbərləri

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri: Gələcəyə Doğru Addım

Mir Zahid Cavadov by Mir Zahid Cavadov
2025/08/01
in Azərbaycan texnologiya xəbərləri
Oxumaq Zamanı: 9 dəqiqə oxu
3
Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım
212
VIEWS
Facebook-da dostlarınızla paylaşın!X-də dostlarınızla paylaşın!Telegram-da dostlarınızla paylaşın!

Son illərdə yaşıl enerji layihələri Azərbaycanda mühüm strateji istiqamətə çevrilib. Qlobal istiləşmənin qarşısını almaq və enerji təhlükəsizliyini təmin etmək üçün dünyada rüzgar, günəş və bioenerji kimi bərpa olunan mənbələrin payı sürətlə artır. Azərbaycan da neft-qaz sektoruna alternativ olaraq təmiz enerji mənbələrinə yatırım qoyaraq enerji çeşidliliyini genişləndirməyi hədəfləyir.

Təmiz Yanacağ Nədir?

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım

  • Təmiz yanacaq: Atmosferə atılan zərərli emissiyaların minimuma endirilməsi nəzərdə tutulan yanacağın ümumi anlayışıdır. “Aşağı emissiyalı yanacaqlar” qrupuna biogazlar, hidrogen, sintetik metan, bioetanol və biosintetik maye yanacaqlar daxildir. Bu yanacaqlar bitkilərdən və ya aşağı emissiyalı sənaye proseslərindən əldə edilir və kömür, neft və qaz kimi fosil yanacaqlara nisbətən iqlimə daha az təsir göstərir.
    Təmiz enerji: Həm sıfır, həm də aşağı emissiyalı enerji mənbələrini əhatə edir: günəş, külək, hidro, geotermal, biokütlə və nüvə enerjisi kimi texnologiyalar, eləcə də karbon tutma ilə təchiz edilmiş fosil yanacaqlar. Bu mənbələr iqlim dəyişikliyinin yavaşlamasında və hava keyfiyyətinin yaxşılaşmasında əsas rol oynayır.

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələrinin Cari Vəziyyəti

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım

Azərbaycanda bərpa olunan enerji sahəsində ilk böyük addımlardan biri 2023-cü ilin oktyabrında SOCAR və Masdar şirkətinin birgə açdığı böyük günəş elektrik stansiyasıdır. 570,000 günəş panelindən ibarət bu stansiya, ildə 200 000 ton CO₂ emissiyasının qarşısını almaq qabiliyyətinə malikdir və 110,000 evin enerji istehlakını ödəyə bilər.

Bundan əlavə, yaşıl enerji layihələri Azərbaycanda çərçivəsində son iki il ərzində 10 külək və günəş stansiyasının istifadəyə verilməsi planlaşdırılır. Bu məqsədlə Azərbaycan hökuməti xarici və daxili investisiyaları cəlb etmək üçün sərəncamlar qəbul edib və enerji şəbəkəsini dayanıqlı texnologiyalarla inteqrasiya etməyə çalışır.

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələrinə Ayrılan Büdcə və İnvestisiya

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım

2025-ci ilin mart ayında Dünya Bankı tərəfindən təsdiqlənən “AZURE” layihəsi çərçivəsində Azərbaycan Respublikasına 173.5 milyon ABŞ dolları həcmində kredit ayrılıb. Bu kredit enerji ötürmə şəbəkəsini gücləndirəcək və özəl sektorun bərpa olunan enerji potensialına investisiya qoymasına şərait yaradacaq.

Eyni zamanda, Birləşmiş Krallıqla əməkdaşlıq çərçivəsində 6.6 milyard dollar həcmində kredit razılaşması imzalanıb. Bu vəsait enerji keçidinə, nəqliyyat və infrastruktur sahələrində prioritet layihələrə yönələcək. Azərbaycan hökuməti həmçinin minimum investisiya həddini 30 milyon manat (təxminən 17.6 milyon dollar) olaraq müəyyən edib ki, bu da layihələrin miqyasını böyütməyi hədəfləyir. Ümumilikdə, yaşıl enerji layihələri Azərbaycanda 2025-ci ilin sonunadək təxminən 2.8 milyard dollar dəyərindədir.

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələrində İstifadəyə Verilən Texnologiyalar və Tətbiqlər

Günəş enerjisi sahəsində Masdarın Gərədəğ günəş elektrik stansiyası (230 MW) uğurlu misaldır. Layihə artıq işə salınmış və 1 GW əlavə yeni layihələrin reallaşdırılması üçün müqavilələr imzalanıb.

Külək enerjisi üzrə 2030-cu ilə qədər 3 GW gücündə stansiyaların istifadəyə verilməsi planlanır. Biokütlə və hidroenerji sahəsində isə müvafiq olaraq 380 MW və 520 MW quraşdırılmış güc nəzərdə tutulur.

Bundan əlavə, BP ilə birgə Qarabağ regionında 240 MW həcmində günəş stansiyası tikintisi üzrə 200 milyon dollar investisiya üçün müqavilə imzalanıb. Layihə 2027-ci ilə qədər tamamlanacaq.

Ətraf Mühit və Hava Çirkliliyinin Təsirin Azaldılması

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım

Aşağıda 2018–2025-ci illər üçün fosil yanacaqlardan yaranan qlobal CO₂ emissiyaları ilə təmiz yanacaqların (bərpa olunan enerji, aşağı emissiyalı texnologiyalar, səmərəlilik tədbirləri) sayəsində qarşısı alınan CO₂ miqdarı ilbəil müqayisə olunub. Təmiz yanacaqlar xətti (Qırmızı xət) göstərir ki, bu texnologiyalar olmasaydı hava çirkliliyi nə qədər daha yüksək olardı və onların “qarşısını almaqda” artan təsiri necədir:

  • 2018: 37.1 Gt faktiki emissiya vs. enerji sektorunda bərpa olunan mənbələr və nüvə sayəsində qarşısı alınan 0.215 Gt

  • 2019: 36.7 Gt faktiki emissiya vs. yalnız bərpa olunan mənbələr sayəsində qarşısı alınan 0.330 Gt

  • 2022: 36.8 Gt faktiki emissiya vs. bərpa olunan mənbələr, elektrik avtomobilləri və istilik nasosları sayəsində qarşısı alınan 0.550 Gt

  • 2023: 37.4 Gt faktiki emissiya vs. təmiz enerji texnologiyaları sayəsində illik 2.20 Gt qarşısı alınan

  • 2024: 37.8 Gt faktiki emissiya vs. illik 2.60 Gt qarşısı alınan təmiz texnologiyalar sayəsində

  • 2025 (proqnoz): 38.1 Gt faktiki emissiya vs. illik 2.60 Gt qarşısı alınan təmiz texnologiyalar sayəsində

“Qarşısı alınan” seriyası göstərir ki, təmiz yanacaqlar tətbiq edilməsəydi fosil yanacaqların CO₂ səviyyəsi və nəticədə hava çirkliliyi nə qədər yüksək olardı.

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım

Təmiz yanacaq və təmiz enerji tətbiqi hava keyfiyyətinin yaxşılaşmasına birbaşa təsir göstərir. Məsələn, WHO-nun məsləhətlərinə görə, LPG, biogaz və elektriklə işləyən sobalar evlərdə PM₂.₅ və karbon monoksid səviyyələrini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
Azərbaycanda köhnə istilik stansiyalarının yerinə bərpa olunan enerjiquraşdırılması nəticəsində partlayıcı hissəciklər və kükürd dioksid emissiyaları minimuma enəcək. Bu da tənəffüs yolları xəstəliklərinin qarşısını almağa kömək edəcək.

Təmiz Yanacaq və ya Fosil Yanacaq?

Azərbaycanda Yaşıl Enerji Layihələri Gələcəyə Doğru Addım

Grafik dünya miqyaslı fosil yanacaqlardan yaranan CO₂ emissiyalarının 2018–2025-ci illər arasında dəyişimini göstərir. Hər nöqtə aşağıdakı etibarlı mənbələrdən götürülmüş rəqəmlərə əsaslanır:

  • 2018: 37.1 Gt CO₂

  • 2019: 36.7 Gt CO₂

  • 2020: 34.8 Gt CO₂

  • 2021: 36.4 Gt CO₂

  • 2022: 36.8 Gt CO₂

  • 2023: 37.4 Gt CO₂

  • 2024: 37.8 Gt CO₂

  • 2025 (proqnoz): 38.1 Gt CO₂

Başlanğıc kapital xərcləri (CAPEX) – günəş və külək qurğularının quraşdırılması – fosil yanacaqlara nisbətən yüksək olsa da, əməliyyat xərcləri (OPEX) əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır. Məsələn, günəş panellərinin quraşdırılması investisiyası 1 kVt üçün təxminən 800–1 000 dollar arasındadır, halbuki kömürlü stansiyalarda bu rəqəm 1 kVt üçün 1 500–2 000 dollar civarındadır. Lakin günəş və külək enerjisi üçün yanacaq xərci sıfıra bərabərdir. Uzunmüddətli amortizasiya təsiri nəticəsində yaşıl enerji layihələri Azərbaycanda iqtisadi səmərəliliyi artırır.

Yaşıl Enerji Layihələri Azərbaycanda Hədəfləri və Çağırışları

Azərbaycan 2030-cu ilə qədər ölkənin enerji kəsfiyyatında bərpa olunan enerji payını 35.5%-ə qaldırmağı planlaşdırır. Həmçinin, elektrik şəbəkəsinə 1.8 GW əlavə yenilənə bilən enerji inteqrasiya olunacaq. Bu məqsədlərə çatmaq üçün investisiya mühitinin daha da təkmilləşdirilməsi, texnoloji innovasiyaların sürətli tətbiqi və yerli kadr hazırlığı vacibdir.

Çətinliklər sırasında maliyyə məhdudiyyətləri, infrastrukturun köhnəliyi və bəzən bürokratik maneələr dayanır. Lakin beynəlxalq tərəfdaşların dəstəyilə, eləcə də özəl sektorun fəal iştirakı ilə bu çətinliklərin öhdəsindən gəlmək mümkündür.

Azərbaycanda yaşıl enerji layihələrinin xüsusiyyətləri

Layihənin Adı Xüsusiyyətləri Büdcə (təxmin) Tələb Olunan Texnologiyalar
SOCAR–Masdar Günəş Elektrik Stansiyası • Gündə 570 000 panel• İllik 200 000 t CO₂ azaldılması• 110 000 evin enerjisi 350 milyon USD • Yüksək səmərəliliyə malik fotovoltaik panellər• Girdəyişdiricilər (inverterlər)• SCADA sistemi
Gərədəğ Günəş Parkı (230 MW) • 1 500 hektar ərazi• Əlavə 1 GW planlaşdırılır• Modullamanın asan artırılması 200 milyon USD • Monokristal PV modulları• Transformator məntəqələri• Regional infrastruktur bağlantısı
Qarabağ Günəş Stansiyası (240 MW) • BP ilə birgə• 2027-ci ilə qədər inşa• Regional enerji təchizatını diversifikasiya edir 200 milyon USD • Polikristal PV modulları• DTS və SCADA nəzarət• Zəifaxətli şəbəkə uyğunlaşdırıcıları
Bulqurçu Külək Parkı (planlaşdırılır, 500 MW) • 30–40 türbin• İllik 1,4 TWh istehsal gücü• Ətraf mühitə minimal təsir 600 milyon USD • 3–5 MW sinif külək turbini• Beton dayaqlar• Fiziki modellər üçün SCADA və proqram təminatı
Biokütlə Elektrik Stansiyası (50 MW) • Tullantı ağac və kənd təsərrüfatı qalıqlarından• İllik 350 000 t biomassa emalı 80 milyon USD • Biokütlə qurutma və üyütmə qurğuları• Buhar turbin generatorları• Emissiya tutma sistemləri
Su Elektrik Stansiyaları (520 MW ümumi) • Kiçik və orta çaylarda• Regulə edilmiş rezervuarlar• Balanslaşdırılmış su resursu istifadə 700 milyon USD (ümumi) • Karbon polad turbin rotoru• Hidro generator və dizel ehtiyat generator• Avtomatlaşdırma sistemləri
“AZURE” Enerji Şəbəkəsi Gücləndirilməsi • Dağıtım xətlərinin modernləşdirilməsi• Şəbəkə sabitliyinin artırılması• Özəl investisiyaların cəlb olunması 173.5 milyon USD (Dünya Bankı krediti) • Yüksək gərginlik transformatorları• Optik telemetriya avadanlığı• Şəbəkə idarəetmə proqramları
Böyük Britaniya Kredit Proqramı • Nəqliyyat və infrastrukturun yaşıl transformasiyası• Enerji keçid layihələrinin maliyyələşdirilməsi 6.6 milyard USD • İctimai nəqliyyatda elektroavtomobillər• Şarj stansiyaları• Ağıllı şəhər həlləri

Nəticə

Bütün bu amillər göstərir ki, yaşıl enerji layihələri Azərbaycanda qlobal iqlim hədəflərinə inteqrasiya olunmuş strateji prioritetə çevrilib. Təmiz yanacaq və bərpa olunan enerji tətbiqi həm ətraf mühitin qorunmasına, həm də iqtisadi dayanıqlığa töhfə verir. Hökumət, beynəlxalq maliyyə institutları və özəl sektorun dərindən əlaqələndirilmiş səyi sayəsində Azərbaycan gələcəkdə enerji təhlükəsizliyini təmin edəcək və iqlim böhranının qarşısını almağa öz töhfəsini verəcək.

Oxşar yazılar:

  1. Bütün Chrome, Firefox, Edge və Safari brauzer nişanlarını bu şəkildə bağlayın
  2. Azərbaycanda Süni intellekt üzrə ixtisaslar nədir?
  3. Hardware nədir? Hardware növləri
  4. iMac 24 – Apple M3 (8C CPU/10C GPU), 8 GB Ram, 256 GB SSD – Hərtərəfli İcmal
Mir Zahid Cavadov

Mir Zahid Cavadov

Əlaqəli Xəbərlər

Azərbaycanda startap ekosistemi və gələcəyi
Azərbaycan texnologiya xəbərləri

Azərbaycanda startap ekosistemi və gələcəyi

Avqust 15, 2025
Smart şəhər layihələri Bakıda - Gələcəyin İnfrastrukturuna Baxış
Azərbaycan texnologiya xəbərləri

Smart şəhər layihələri Bakıda – Gələcəyin İnfrastrukturuna Baxış

Avqust 15, 2025
Bulud server kirayəsi Azərbaycanda – 15 Ən Yaxşı Provayder
Azərbaycan texnologiya xəbərləri

Bulud server kirayəsi Azərbaycanda – 15 Ən Yaxşı Provayder

Avqust 1, 2025
5G Azərbaycanda nə vaxt işləyəcək
Azərbaycan texnologiya xəbərləri

5G Azərbaycanda nə vaxt işləyəcək?

May 3, 2025
Please login to join discussion

Axtarış et

No Result
View All Result

Ən son

Huawei nova 14i Güclü Batareya və Performansı ilə gəldi

Huawei nova 14i Güclü Batareya və Performansı ilə gəldi

Oktyabr 2, 2025
Redmi TV X 2026 Televizoru Mini LED ilə Yeni Səviyyə

Redmi TV X 2026 Televizoru Mini LED ilə Yeni Səviyyə

Oktyabr 2, 2025
Mitsubishi ASX 2026 Yeni Nəsil Krossoverin Detalları

Mitsubishi ASX 2026 Yeni Nəsil Krossoverin Detalları

Oktyabr 2, 2025
YouTube Mobil Tətbiqində Yeni İnterfeys Dəyişiklikləri Gəldi

YouTube Mobil Tətbiqində Yeni İnterfeys Dəyişiklikləri Gəldi

Oktyabr 2, 2025
Süni İntellektlə NBA Oyunu Daha Dərin Anlaşıla Biləcək

Süni İntellektlə NBA Oyunu Daha Dərin Anlaşıla Biləcək

Oktyabr 2, 2025
AI Sosial Media Təhlükəsi Sora 2 haqqında Hər Şey

AI Sosial Media Təhlükəsi? Sora 2 haqqında Hər Şey

Oktyabr 2, 2025
Microsoft 365 Premium vs ChatGPT Plus Hansı Daha Yaxşıdır

Microsoft 365 Premium vs ChatGPT Plus: Hansı Daha Yaxşıdır?

Oktyabr 1, 2025
Gemini AI ilə Güclənən Google Home Tətbiqi

Gemini AI ilə Güclənən Google Home Tətbiqi

Oktyabr 1, 2025
OpenAI və SK Hynix Süni İntellektdə Yeni Dövr Başladır

OpenAI və SK Hynix Süni İntellektdə Yeni Dövr Başladır

Oktyabr 1, 2025
Sürücüsüz Avtomobillər New York Küçələrində Test Olunur

Sürücüsüz Avtomobillər New York Küçələrində Test Olunur

Oktyabr 1, 2025

Linklər

خرید سرور مجازی

ایران شاپ

Texnologiya sahəsindəki ən son yeniliklərindən xəbərdar olmaq və süni intellekt dünyasındakı inkişafları izləmək üçün doğru ünvandasınız. Texnologiya xəbərləri və yenilikləri ilə maraqlanırsınızsa, Baku Time-ı izləyin və ən aktual məlumatları əldə edin.

Ən son Xəbərlər

  • Huawei nova 14i Güclü Batareya və Performansı ilə gəldi
  • Redmi TV X 2026 Televizoru Mini LED ilə Yeni Səviyyə
  • Mitsubishi ASX 2026 Yeni Nəsil Krossoverin Detalları

Linkər

Apple iPhone Air 2025

Apple iPhone 17 Pro Max

Apple iPhone 17 Pro

Apple iPhone 17

baku time

  • Ani kriptovalyuta qiymətləri
  • Baku Time haqqında
  • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
  • Gizlilik Siyasəti

Baku Time – Xəbərin doğru ünvanı

No Result
View All Result
  • Texnologiya Xəbərləri
    • Aksesuarlar
    • Texnologiya
    • Mobile və Telefon
    • Noutbuk
    • Kompüter
    • Hardware
    • Maşın
    • Qadcet
    • Virtual reallıq
    • Məişət texnikası
    • Tablet
  • Azərbaycan texnologiya xəbərləri
  • Gaming
  • İnternet və şəbəkə
    • Süni intellekt
    • Rəqəmsal Valyuta
      • Rəqəmsal Valyuta Təlimi
      • Bitcoin
    • Təhlükəsizlik
    • Tətbiq və proqram
    • Əməliyyat sistemi
  • Təhsil
    • Telefon informasiya
    • WordPress
    • Seo
    • Qoşmalar
    • Veb dizayn
  • Baku Time Plus
    • Yeniməlumat
    • Kosmos
    • Nə alım?
    • Baku Time haqqında
    • BakuTime.com-da Reklam və Reportaj
    • Gizlilik Siyasəti

Welcome Back!

Sign In with Google
OR

Hesabınıza daxil olmaq üçün aşağıdakı formadan istifadə edin:

Şifrəni unutmusunuz? Üzv Ol

Create New Account!

Qeydiyyatdan keçmək üçün aşağıdakı formaları doldurun

Bütün sahələr tələb olunur. Log In

Parolunuzu bərpa edin

Parolunuzu sıfırlamaq üçün istifadəçi adınızı və ya e-poçt ünvanınızı daxil edin.

Daxil Ol

Add New Playlist